Het kabinet lijkt een rigoureuze sanering van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) te overwegen. Op basis van een analyse van de begroting voor Asiel en Migratie concludeert Vrij Nederland dat beide uitvoeringsorganisaties tegen 2028 een forse budgetverlaging van 85 procent tegemoetzien.
Dit betekent dat maar liefst acht op de tien medewerkers mogelijk hun baan verliezen. Hoewel deze cijfers veelzeggend zijn, waarschuwt politiek verslaggever Mats Akkerman voor de vele onzekerheden rondom deze plannen.
Het kabinet verwacht namelijk dat het nieuwe migratiebeleid, dat de komende jaren gefaseerd zal worden ingevoerd, leidt tot een aanzienlijke daling in asielaanvragen. “In de financiële bijlage van het hoofdlijnenakkoord stond in mei al dat deze daling in 2027 ongeveer 500 miljoen euro moet opleveren,” legt Akkerman uit.
“Vanaf 2028 zou deze besparing zelfs structureel moeten oplopen tot 1 miljard euro per jaar.” De huidige begroting van het COA bedraagt nog 4 miljard euro per jaar, maar in de prognoses daalt dit bedrag tot ongeveer 600.000 euro, een enorme verschraling van de middelen.
Forse daling asielinstroom noodzakelijk
Op basis van deze verwachte daling in het budget, lijkt een flinke reductie in het aantal banen bij de uitvoeringsorganisaties onvermijdelijk. Toch hangt deze bezuiniging volledig af van het effect van het nieuwe beleid.
Onderdeel van deze plannen is bijvoorbeeld het stopzetten van vaste verblijfsvergunningen en het onderzoeken of delen van Syrië veilig genoeg zijn om vluchtelingen te laten terugkeren. Door deze maatregelen zou de instroom van asielzoekers fors moeten dalen, maar premier Dick Schoof kan nog niet met zekerheid zeggen hoe effectief dit beleid zal zijn.
Akkerman voegt toe dat het ministerie van Asiel en Migratie momenteel uitgaat van een jaarlijkse instroom van 80.000 asielzoekers. In de meerjarenprognoses is echter opgenomen dat dit aantal vanaf 2027 in één keer zou dalen naar ongeveer 25.000 asielzoekers per jaar.
Deze cijfers zijn gebaseerd op periodieke prognoses, die regelmatig worden bijgesteld. De nieuwe plannen moeten nog in deze prognoses worden verwerkt, wat de nodige onzekerheid met zich meebrengt.
Vraagtekens bij de haalbaarheid en effectiviteit
De grote vraag is of de doelstellingen realistisch zijn en of het beoogde effect van de maatregelen daadwerkelijk wordt behaald. Akkerman waarschuwt dat deze bezuinigingen juist voor extra werk kunnen zorgen bij het COA.
“Er zijn veel mensen die zich afvragen of deze plannen het gewenste effect gaan hebben. De organisatie kampt nu al met overbelasting en er is een aanzienlijke achterstand bij de afhandeling van asielaanvragen. Deze maatregelen zijn dus gebaseerd op aannames, en het is allesbehalve zeker dat deze aannames zullen uitkomen.”
Morgen en donderdag staat de begroting van het ministerie van Asiel en Migratie op de agenda in de Tweede Kamer. Minister Marjolein Faber zal tijdens deze bespreking tekst en uitleg moeten geven over de beoogde bezuinigingen. Akkerman verwacht dat Faber hierbij uitgebreid bevraagd zal worden over de haalbaarheid van de voorgestelde plannen en de verwachte effecten op de instroom van asielzoekers.
