Premier Dick Schoof heeft aangegeven dat er geen directe dreiging is voor een kabinetscrisis rondom de asielcrisiswet, ondanks de groeiende spanning tussen coalitiepartijen PVV en NSC. “Er is echt geen bom onder het kabinet gelegd, niets van dat al,” benadrukte hij tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Hoewel het debat fel was, is volgens Schoof de situatie nog beheersbaar.
Tijdens de persconferentie oogde Schoof zichtbaar vermoeid en leek hij zijn woorden zorgvuldig te kiezen. “Met alle vriendelijkheid, maar we zijn het debat van gisteravond nu aan het herhalen. Dit is echt niet het moment om die discussie opnieuw te voeren,” zei de premier. Hij gaf toe dat de besluitvorming over de asielcrisiswet nog in volle gang is en dat er voorlopig geen definitieve keuze is gemaakt.
Geen eenheid binnen kabinet
De verdeeldheid binnen het kabinet over de aanpak van de asielcrisiswet is groot. De PVV staat pal voor een noodwet die maatregelen direct in werking stelt, zelfs voordat de Tweede Kamer zich daarover heeft uitgesproken.
Coalitiepartner NSC daarentegen heeft twijfels over deze aanpak. Pieter Omtzigt, partijleider van NSC, heeft zich in het verleden al uitgesproken tegen noodwetgeving en lijkt dit standpunt te handhaven.
Geert Wilders, leider van de PVV, blijft echter vasthouden aan zijn standpunt: “Ik heb niet de ruggengraat van een banaan,” was zijn krachtige reactie tijdens het debat. Ondanks deze uitspraken blijft premier Schoof optimistisch en herhaalde hij dat hij geen tekenen van een naderende kabinetscrisis ziet.
Angst voor een kabinetsval
Tijdens de persconferentie bleef Schoof benadrukken dat er geen sprake is van een opgelegde crisis. “Ik heb niet het gevoel dat er druk is gezet, of dat er een crisis wordt afgedwongen. De partijen beseffen goed dat een kabinetsval niemand ten goede komt,” legde hij uit.
Volgens de premier is het cruciaal dat het kabinet samen blijft werken om de problemen in het land aan te pakken. Een eventuele kabinetsval zou deze uitdagingen alleen maar groter maken.
Schoof gaf aan dat het besluit over de asielcrisiswet naar verwachting binnen twee tot vier weken wordt genomen. Tot die tijd zullen de gesprekken en onderhandelingen binnen het kabinet doorgaan, in de hoop tot een gezamenlijke oplossing te komen.
Verhitte debatten
Eerder die vrijdag gaf premier Schoof aan dat zijn tweede debat met de Tweede Kamer ‘heftig’ was. “Dat hoort er ook bij,” zei hij nuchter. Hij erkende dat het debat niet zonder slag of stoot verliep en dat er harde woorden zijn gevallen. “Het ging er af en toe stevig aan toe,” gaf hij toe, waarbij hij refereerde aan zijn uitroep tijdens het debat: “Tjongejongejonge, werkelijk niet te geloven dit.”
Tijdens het debat werd Schoof fel bekritiseerd. Hij werd door sommige Kamerleden weggezet als de ‘loopjongen’ van Geert Wilders, die slechts voorgekauwde teksten van zijn ambtenaren voorleest.
Een van de grootste pijnpunten voor Schoof was dat zijn eigen coalitiepartner NSC hem onder druk zette om interne ambtelijke adviezen over de asielcrisiswet openbaar te maken. Deze adviezen, die volgens insiders als een ‘grote doe-het-niet’ gelezen konden worden, raakten een gevoelige snaar bij de premier.
Tijdrekken of noodwet?
Minister Marjolein Faber, verantwoordelijk voor Asielzaken namens de PVV, uitte vrijdag haar zorgen over mogelijke vertraging in het wetgevingstraject. Ze vreest dat de Kamer het proces zou kunnen rekken door bijvoorbeeld lange schriftelijke vragenrondes en uitgebreide rondetafelgesprekken te organiseren.
NSC-minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken gaf echter aan dat er nog vele obstakels te overwinnen zijn voordat een noodwet überhaupt werkelijkheid kan worden. Zo moet de Raad van State nog beoordelen of de wet juridisch haalbaar is. Uitermark benadrukte dat NSC bij een negatief advies niet zal aarzelen om de handen van de wet af te trekken.
Het kabinet bevindt zich dus op een kruispunt, waarbij nog veel onduidelijk is over de uiteindelijke uitkomst van de asielcrisiswet. De komende weken zullen cruciaal zijn voor zowel de coalitie als het land.
