De omstreden inzet van het staatsnoodrecht is van tafel, maar er komen wel verregaande asielmaatregelen. Dit is afgesproken door premier Dick Schoof, samen met de partijen PVV en NSC, zo blijkt uit een conceptbrief die de NOS heeft ingezien. De afgelopen dagen werd intensief overleg gevoerd tussen deze partijen over de aanpak van het asielbeleid.
De komende middag sluiten ook VVD en BBB aan voor een asieloverleg in het Catshuis. In de conceptbrief wordt gesproken over de invoering van een “asielnoodmaatregelenwet”. Deze wet, in tegenstelling tot het noodrecht, moet wel eerst door het parlement worden goedgekeurd. Dit betekent dat de betrokken partijen extra transparantie nastreven in de verdere aanpak van het asielbeleid.
Afschaffing van onbepaalde asielvergunningen
Een van de meest opvallende voorstellen is de volledige afschaffing van asielvergunningen voor onbepaalde tijd. Vergunningen voor bepaalde tijd zullen voortaan nog maar drie jaar geldig zijn, in plaats van de huidige vijf jaar.
Dit brengt Nederland meer in lijn met de asielwetten in omliggende landen, aldus de conceptbrief. Veel van deze plannen stonden al in het hoofdlijnenakkoord van de coalitie, maar nu worden de details verder uitgewerkt.
Nieuwe wetgeving rondom asielaanvragen
De nieuwe wetgeving heeft als doel de procedure voor asielaanvragen strenger en soberder te maken. Zo moet het onmogelijk worden voor statushouders om hun meerderjarige kinderen of ongehuwde partners na te laten reizen.
Bovendien wil de coalitie het makkelijker maken om asielzoekers die veroordeeld zijn, ongewenst te verklaren. Dit zijn slechts enkele van de stappen die de coalitie wil nemen om de druk op het asielsysteem te verlichten.
Ook de Spreidingswet, die regelt dat gemeenten een bepaald aantal statushouders onderdak moeten bieden, staat op de nominatie om te verdwijnen.
Statushouders zullen voortaan in sobere voorzieningen worden geplaatst en mogen de aangeboden woonruimte niet weigeren. Dit moet zorgen voor een snellere doorstroming uit de asielzoekerscentra naar permanente huisvesting.
Aangescherpt beleid voor Syrië
Een andere belangrijke maatregel is de aanscherping van het landenbeleid voor Syrië. Delen van het land kunnen mogelijk nog dit jaar als veilig worden aangemerkt. Asielzoekers uit deze regio’s die nog geen verblijfsstatus hebben, zouden dan kunnen worden teruggestuurd. Ook wordt er overwogen om Syriërs met een bestaande verblijfsvergunning te herbeoordelen.
Daarnaast zijn er plannen voor grenscontroles vanaf eind november, door een beroep te doen op artikel 25 van de Schengengrenscode. Irreguliere migranten, zoals asielzoekers die al in een ander land hebben aangevraagd, kunnen dan direct worden teruggestuurd naar België of Duitsland. Deze controlemaatregel maakt deel uit van een bredere strategie om de migratiedruk op Nederland te verminderen.
Overige maatregelen
Andere voorstellen uit de conceptbrief zijn onder meer het afschaffen van dwangsommen in het vreemdelingenrecht en het terugbrengen van het aantal vluchtelingen dat in VN-verband wordt opgenomen van 500 naar 200 per jaar. Ook wil het kabinet 50 tot 100 extra detentiecellen creëren voor uitgeprocedeerde asielzoekers of illegalen, zodat deze groep sneller uitgezet kan worden.
Het overleg tussen de vier coalitiepartijen onder leiding van premier Schoof zal zich richten op deze en andere voorstellen om het asielsysteem drastisch te hervormen. Als VVD en BBB akkoord gaan met de plannen, zal het kabinet naar verwachting vrijdag een besluit nemen in de ministerraad.
PVV en NSC vinden elkaar in compromis
De onderhandelingen over het asielbeleid tussen PVV en NSC verliepen niet zonder slag of stoot. De inzet van het staatsnoodrecht, een noodmaatregel die voor de zomer werd besproken, bleek een breekpunt.
Hoewel PVV-leider Geert Wilders lange tijd vasthield aan deze optie, heeft hij het noodrecht nu toch laten varen. NSC had bezwaren tegen het staatsnoodrecht, omdat zij vinden dat dergelijke maatregelen ook via gewone wetgeving kunnen worden genomen.
Hoewel het noodrecht van tafel is, betekent dit volgens premier Schoof niet dat de situatie minder urgent is. In zijn conceptbrief schrijft hij dat Nederland zich momenteel in een asielcrisis bevindt en dat het huidige asielsysteem “onhoudbaar” is.
