De Europese Unie (EU) heeft al voordat Rusland Oekraïne binnenviel, een omvangrijk contract afgesloten met de Verenigde Staten voor de levering van vloeibaar aardgas (LNG). Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, sloot namens de EU een overeenkomst met de Amerikaanse president Joe Biden.
De overeenkomst omvatte de levering van grote hoeveelheden Amerikaans LNG naar Europa. Dit contract, dat dus al vóór de Russische invasie werd ondertekend, markeert een belangrijke stap in de richting van energiezekerheid voor Europa.
Energiezekerheid
Hoewel het doel van de overeenkomst duidelijk was – het verminderen van de afhankelijkheid van Russische energiebronnen – bleek dat Europa indirect toch olie en gas uit Rusland is blijven importeren.
Dit gebeurde via omwegen, wat uiteindelijk resulteerde in een extra kostenpost van ongeveer € 8 miljard in 2023. Deze extra uitgaven kwamen voort uit de sancties die de EU tegen Rusland had ingesteld, in een poging de energieafhankelijkheid van Rusland te verminderen en tegelijkertijd Oekraïne te steunen in zijn strijd tegen de invasie.
Strategische samenwerking
In een gezamenlijke verklaring benadrukten president Biden en Ursula von der Leyen dat de VS en de EU zich inzetten voor energiezekerheid en duurzaamheid. Daarbij ligt de focus niet alleen op het voorzien van Europa van energie, maar ook op het versnellen van de wereldwijde transitie naar schone energie.
Een belangrijk onderdeel van die transitie is het ondersteunen van Oekraïne, dat steeds meer wordt geïntegreerd in de Europese gas- en elektriciteitsmarkten. De samenwerking tussen de VS en de EU in het U.S.-EU Energy Council is hierbij cruciaal.
De EU en de VS streven er gezamenlijk naar om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te behalen. Dit willen ze doen door middel van investeringen in hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en technologieën die de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen.
De uitdagingen van vandaag – zoals hoge energieprijzen en leveringsproblemen – versterken de vastberadenheid om de overgang naar schone energie sneller te laten verlopen.
Diversificatie van energiebronnen
De afgelopen tien jaar heeft de EU hard gewerkt aan het diversifiëren van haar energiebronnen. Zo is er flink geïnvesteerd in nieuwe infrastructuur en is het interne energienetwerk versterkt om de Europese energiemarkt veerkrachtiger en flexibeler te maken.
Dit helpt om schokken in de energievoorziening, zoals veroorzaakt door conflicten of sancties, op te vangen. Het blijft echter een uitdaging om de balans te vinden tussen kortetermijnoplossingen, zoals LNG-importen, en langetermijndoelen, zoals het behalen van netto nul-uitstoot in 2050.
Samenwerking met de VS voor leveringszekerheid
De Verenigde Staten zijn momenteel de grootste leverancier van LNG aan Europa. In de verklaring wordt benadrukt dat de VS en de EU nauw samenwerken om ervoor te zorgen dat Europa voldoende gas blijft ontvangen uit diverse bronnen wereldwijd.
Deze samenwerking is vooral belangrijk nu de dreiging van verdere Russische agressie tegen Oekraïne nog steeds aanwezig is. Door LNG-importen kan Europa op korte termijn zijn energiezekerheid waarborgen, terwijl het zich op de lange termijn blijft richten op de transitie naar duurzame energie.
Daarnaast werken de VS en de EU samen aan het verbeteren van de transparantie en het gebruik van LNG-terminals binnen de EU. De Europese Commissie zal zich inspannen om te zorgen voor betere benutting van deze terminals, wat cruciaal is voor de energievoorziening op het continent.
Internationale samenwerking voor stabiele energiemarkten
Biden en von der Leyen roepen ook andere energieproducerende landen op om zich aan te sluiten bij hun inspanningen om de wereldwijde energiemarkten stabiel en goed voorzien te houden.
Dit is een doorlopend proces, waarbij de VS en de EU zich inzetten voor langdurige strategische energiecoöperatie. De eerstvolgende bijeenkomst van de U.S.-EU Energy Council staat gepland op 7 februari, waar verdere stappen in deze samenwerking zullen worden besproken.
