Steeds meer Nederlandse gemeenten maken plannen om asielzoekers op te vangen, ook al staat de toekomst van de spreidingswet ter discussie. Deze wet, die de opvang van asielzoekers eerlijk over het land verdeelt, blijft voor veel gemeenten een belangrijk instrument.
Uit een inventarisatie van RTL Nieuws blijkt dat 85 procent van de gemeenten inmiddels betrokken is bij de opvang van asielzoekers, of daar plannen voor heeft.
Van weerstand naar meewerken
Jarenlang wilden veel gemeenten niet meewerken aan de opvang van asielzoekers. Uit onderzoek bleek dat slechts 53 procent van de gemeenten tussen 2012 en 2024 hieraan heeft bijgedragen. De spreidingswet, die in februari werd ingevoerd, bracht daar verandering in.
Inmiddels heeft 85 procent van de gemeenten een asielzoekerscentrum of concrete plannen daarvoor. Gemeenten die eerder weigerden, zoals Venlo, doen nu toch mee. Het COA heeft daar een oud klooster aangekocht voor 600 asielzoekers.
Tegenstand vanuit de politiek
Ondanks de oppositie van politieke partijen als de PVV, blijven veel gemeenten inzetten op asielopvang. In Venlo benadrukt burgemeester Antoin Scholten het belang van humane opvangplekken en een eerlijke verdeling.
Dit standpunt gaat in tegen de wens van PVV-leider Geert Wilders, die fel tegen de opvang van asielzoekers is. Toch openen er opvanglocaties in gemeenten waar de PVV veel stemmen haalt, zoals in Simpelveld.
Gemeenten blijven zoeken naar oplossingen
Hoewel het kabinet de spreidingswet wil intrekken, blijven veel gemeenten zich inzetten voor de opvang. Gemeenten zoals Heiloo geven aan verantwoordelijkheid te nemen, los van het kabinetsbeleid.
Andere gemeenten, zoals Bunschoten, blijven locaties onderzoeken zolang de wet van kracht is. Slechts een handvol gemeenten, zoals Zandvoort, weigert mee te werken.
Situatie nu, na invoering van de spreidingswet
Onzekerheid over de toekomst
Alle plannen voor asielopvang moeten eind oktober worden ingediend bij minister Faber. Gemeenten zonder plannen kunnen gedwongen worden om mee te werken. De toekomst van de spreidingswet is echter onzeker, wat het traject onduidelijk maakt.
Voor de zomer van 2025 moeten er 96.000 opvangplekken klaar zijn, maar veel gemeenten worstelen met het vinden van geschikte locaties en lange procedures. Vooral de noordelijke provincies liggen op schema, terwijl Zuid-Holland en Noord-Brabant kampen met grote tekorten.
