De kabinetsplannen op het gebied van landbouw en migratie ondervinden flinke weerstand vanuit Brussel. Uit een intern document van de Tweede Kamer, in handen van RTL Nieuws, blijkt dat de voorgenomen maatregelen vaak botsen met Europese wetgeving en afspraken.
Ook de ambities van Nederland om minder te betalen aan de EU en de uitbreiding van de Unie te beperken, lijken weinig kans van slagen te hebben. Ambtenaren waarschuwen dat een groot deel van het regeerakkoord al kan worden geschrapt.
Kabinetsplannen moeilijk uitvoerbaar
Ambtenaren van de Tweede Kamer hebben de kabinetsplannen nauwkeurig doorgelicht in het licht van de huidige Europese wetgeving. Deze analyse toont dat veel van de maatregelen moeilijk uitvoerbaar zijn binnen de kaders van de EU-regels. De plannen op het gebied van landbouw, migratie en de EU-begroting zouden leiden tot frictie met de Europese Commissie en andere lidstaten.
Europese beperkingen
Een van de grootste uitdagingen voor het kabinet is het asielbeleid. Het kabinet wil de strengste regels ooit invoeren, maar volgens ambtenaren is dit op verschillende punten in strijd met EU-wetgeving.
Het opschorten van de behandeling van asielaanvragen is bijvoorbeeld niet toegestaan. Wel kan gezinshereniging worden beperkt, maar andere onderdelen van de plannen kunnen op juridisch verzet stuiten. Ook de inzet van crisiswetgeving, in het geval van een asielcrisis, moet per maatregel apart worden beoordeeld.
Het kabinet hoopt op een ‘opt-out’, een blijvende uitzondering op EU-regels, maar ambtenaren zien weinig kans dat de EU in de nabije toekomst de verdragen wil herzien. Dit plaatst Nederland in een lastige positie binnen de Europese besluitvorming.
Internationale isolatie
Op het gebied van wonen, arbeidsmigratie, en kernenergie lijken de kabinetsplannen beter in lijn te liggen met de Europese koers. Ook de plannen voor defensie en justitie kunnen rekenen op steun uit Brussel. Desondanks dreigt Nederland op andere punten geïsoleerd te raken.
De Nederlandse kritische houding tegenover de uitbreiding van de Europese Unie, met name richting Oekraïne en de Westelijke Balkan, botst met de opvattingen van andere lidstaten en de Europese Commissie.
Daarnaast wil Nederland minder bijdragen aan de Europese begroting en verzet het zich tegen het aangaan van nieuwe EU-schulden. Ambtenaren twijfelen of deze standpunten realistisch zijn, vooral gezien de onderhandelingen over de nieuwe Europese begroting.
Landbouw en milieu
Ook op het gebied van landbouwplannen ziet Nederland obstakels. Het kabinet wil een nieuwe derogatie op de nitraatrichtlijn verkrijgen, maar dit lijkt een moeizame strijd te worden. Zowel de Europese Commissie als andere lidstaten moeten hiermee instemmen, en dat lijkt onwaarschijnlijk.
De ambities om de Europese natuurdoelen te herzien en pulsvisserij opnieuw in te voeren, stuiten eveneens op verzet. Pulsvisserij, waarbij vissen met stroomstoten worden gevangen, blijft in de huidige Europese regelgeving verboden.
Regeerakkoord onder druk
D66-Kamerlid Jan Paternotte uitte harde kritiek op de haalbaarheid van het regeerakkoord: “Dit was waar heel veel deskundigen al voor gewaarschuwd hadden: de helft van het regeerakkoord kan al de prullenbak in, omdat het helemaal niet past binnen de regels die we met elkaar hebben afgesproken.”
Premier Schoof heeft volgende week zijn eerste officiële EU-top, waar hij deze uitdagingen zal moeten bespreken. Bij zijn kennismakingsbezoek aan Brussel erkende hij al dat niet alle plannen doorgevoerd kunnen worden. “We gaan 100 procent knokken, maar we geven geen garantie op 100 procent resultaat. Maar wel 100 procent inzet,” aldus de premier.
