Het kabinet heeft besloten om miljoenen euro’s extra vrij te maken voor subsidies die voortvloeien uit de excuses voor het slavernijverleden. Dit besluit is genomen onder leiding van PVV-staatssecretaris Zsolt Szabó, die verantwoordelijk is voor Koninkrijksrelaties.
De keuze komt ondanks de duidelijke weerstand binnen zijn eigen partij, de PVV. Volgens de begroting wordt er in totaal 2,25 miljoen euro extra gereserveerd voor onvoorziene uitvoeringskosten voor subsidies. Dit bedrag wordt bovenop eerdere fondsen gezet die na de excuses beschikbaar werden gesteld, meldt De Telegraaf.
De extra subsidies zijn opvallend, omdat de PVV zich altijd krachtig heeft uitgesproken tegen initiatieven rondom het slavernijverleden. PVV-leider Geert Wilders heeft de slavernij eerder een “schandvlek in ons verleden” genoemd.
Toch vond hij excuses onzinnig en onnodig. “Niemand die nu leeft, heeft ooit een slaaf gehad en niemand die nu leeft, is ooit slaaf geweest,” benadrukte Wilders eerder dit jaar via Twitter. Ondanks deze stevige woorden vanuit zijn partij, heeft staatssecretaris Szabó toch besloten om de subsidies verder te verhogen.
Verdeeldheid over slavernijsubsidies
De discussie rondom het slavernijverleden en de bijbehorende excuses is al langere tijd een bron van verdeeldheid in de politiek. In 2022 bood het kabinet formeel excuses aan, samen met koning Willem-Alexander.
Dit werd gevolgd door de oprichting van een miljoenenfonds voor subsidies en bewustwording. Binnen de huidige coalitie, bestaande uit de PVV, VVD, NSC en BBB, is er echter veel kritiek op dit fonds.
De PVV en BBB hebben zich duidelijk uitgesproken als tegenstanders, terwijl de VVD en NSC verdeeld lijken over het vervolg van de subsidies.
Ondanks de kritiek vanuit verschillende hoeken heeft de regering besloten om extra financiële middelen vrij te maken voor de uitvoering van het beleid. Staatssecretaris Szabó lijkt hierbij een opmerkelijke positie in te nemen, gezien de afwijzing van dit beleid door zijn eigen partij.
De extra middelen worden waarschijnlijk gebruikt om onverwachte kosten op te vangen die ontstaan bij de uitvoering van het subsidieprogramma. Hiermee wil het kabinet de excuses verder onderstrepen en het slavernijverleden meer onder de aandacht brengen.
Politieke spanningen rond excuses
De excuses voor het slavernijverleden en de bijbehorende subsidies blijven een punt van politieke spanningen. Vooral binnen de PVV en BBB is er sterke weerstand tegen de genomen maatregelen.
Deze partijen vinden dat de excuses geen praktische waarde hebben, omdat niemand die nu leeft direct betrokken is geweest bij slavernij. Ze beschouwen de subsidies als onnodig en onzinnig.
Aan de andere kant zien andere politieke partijen, zoals D66 en GroenLinks, de excuses en bijbehorende subsidies juist als een belangrijke stap. Ze benadrukken het belang van het erkennen en verwerken van het koloniale verleden van Nederland.
Hoewel de regering vasthoudt aan haar koers, is het debat over de effectiviteit en noodzaak van de subsidies nog niet voorbij. Het is nog onduidelijk of er in de toekomst meer verhogingen van de subsidies zullen volgen.
Wat wel vaststaat, is dat het slavernijverleden voorlopig een prominent onderwerp blijft in de politieke discussie in Den Haag. De verschillende standpunten binnen de coalitie zorgen ervoor dat dit onderwerp nog lange tijd onderwerp van debat zal zijn.
