De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het Openbaar Ministerie (OM) luiden de noodklok: honderden valse zorgcertificaten circuleren en worden ingezet om officiële diploma’s te verkrijgen.
Hierdoor kunnen personen zonder enige zorgopleiding, waaronder zelfs zware criminelen, in verpleeghuizen en zorginstellingen aan de slag gaan. Zorgminister Fleur Agema dringt aan op een strengere controle van deze certificaten, terwijl het OM en de IGJ waarschuwen voor de verregaande risico’s die dit misbruik met zich meebrengt.
Ondeskundigen zorgverleners
Volgens een recent politierapport, dat door RTL Nieuws werd onthuld, zijn er mensen werkzaam in de zorg die geen enkele medische kennis hebben. Zo kunnen zij injecties en infusen toedienen zonder enige training. Wat opvallender is: deze mensen worden vaak als goedbetaalde zelfstandigen ingehuurd.
Onder hen bevinden zich ook zware criminelen, zoals plofkrakers en drugsdealers, die een nieuwe inkomstenbron hebben ontdekt door middel van valse diploma’s. Voor slechts een paar honderd euro kunnen zij een nep-certificaat aanschaffen en zich voordoen als gediplomeerd zorgverlener.
EVC-certificaten
Naast de eenvoudige online aankoop van valse diploma’s bestaat er ook een slimmere, maar evenzeer frauduleuze, manier om een zorgdiploma te bemachtigen. Dit gebeurt via zogeheten ‘Erkenningen van Verworven Competenties’ (EVC’s). EVC-certificaten dienen officieel om de praktijkervaring van medewerkers te erkennen en te valideren.
Wanneer iemand voldoende EVC-certificaten heeft verzameld, kan deze worden omgezet in een zorgdiploma. Criminelen hebben echter een manier gevonden om met valse EVC-certificaten aan officiële zorgdiploma’s te komen.
Systeem kwetsbaar voor misbruik
Fraudeurs maken gretig gebruik van het EVC-systeem door gebruik te maken van malafide bureaus die tegen betaling valse certificaten verstrekken. Deze certificaten kunnen vervolgens bij onderwijsinstellingen worden ingewisseld voor erkende zorgdiploma’s, waardoor deze individuen officieel in de zorg kunnen werken.
Naar schatting circuleren er momenteel tussen de 800 en 1200 valse EVC-certificaten, zo waarschuwen het OM en de IGJ in een vertrouwelijke brief aan onderwijsminister Bruins. De IGJ benadrukt hierin de zorg om de veiligheid van cliënten die blootgesteld worden aan ongeschoolde krachten.
Malafide EVC-bureaus
Het aantal EVC-bureaus dat certificaten uitgeeft in de zorg is de afgelopen jaren zorgwekkend gestegen. In 2021 waren er slechts 21 van deze bureaus actief, maar dit aantal is inmiddels gegroeid naar 54. De IGJ en de politie constateren dat deze bureaus zich via het internet profileren en zelfs gebruikmaken van populaire influencers om hun diensten te promoten.
Vooral de zorgsector is een doelwit: het aantal uitgegeven zorg-EVC’s is in 2022 verdubbeld, met 938 afgegeven certificaten tegenover 433 in het jaar ervoor. Volgens de IGJ lijkt deze vorm van EVC-fraude “het nieuwe verdienmodel van malafide zorgaanbieders” te zijn geworden.
“Het is verschrikkelijk”
Zorgminister Fleur Agema reageert geschokt op de omvang van de fraude met ervaringscertificaten. Ze roept onderwijsinstellingen op om voorlopig terughoudend te zijn met de acceptatie van EVC-certificaten. Tegelijkertijd ziet Agema de lastige situatie waarin de zorg verkeert: “Het lastige is dus dat ik wel heel hard mensen nodig heb in de zorg.
Ook met een deelcertificaat natuurlijk.” Haar oproep onderstreept de dringende noodzaak om de controle op certificaten te verscherpen zonder de broodnodige instroom van nieuwe zorgmedewerkers te blokkeren.
Hoe denk jij over deze zorgwekkende ontwikkelingen? Laat het ons weten in de reacties op Facebook.
