Het kabinet onder leiding van Dick Schoof is nu 100 dagen aan de macht. De regering, met de partijloze Schoof aan het roer, heeft te maken met interne conflicten, verdeeldheid over het asielbeleid, en politieke schermutselingen. In dit artikel bekijken we de opvallende momenten uit de eerste honderd dagen van het kabinet-Schoof en de uitdagingen waarmee het te kampen heeft gehad. (zie video)
Verdiepte verdeeldheid over asielbeleid
Een van de meest prominente beloftes van dit kabinet was de invoering van het strengste asielbeleid ooit. Echter, binnen de eerste honderd dagen is duidelijk geworden dat er een diepe verdeeldheid heerst binnen de coalitie over dit thema.
De PVV pleit voor de invoering van een noodwet, waarmee het kabinet in buitengewone omstandigheden delen van de Vreemdelingenwet kan opschorten. Dit voorstel stuit echter op weerstand, vooral vanuit de Nieuwe Sociale Contract (NSC), die de rechtsstatelijkheid hoog in het vaandel heeft staan en zich zorgen maakt over de juridische implicaties.
De spanningen binnen de coalitie liepen verder op toen Nicolien van Vroonhoven, die tijdelijk Pieter Omtzigt vervangt, dreigde de asielplannen van PVV-minister Marjolein Faber te blokkeren als de Raad van State negatief zou adviseren. Dit viel niet goed bij PVV-leider Geert Wilders, wat de verhoudingen binnen het kabinet verder op scherp zette.
Wilders’ aanvallen op premier Schoof
Geert Wilders is nooit een politicus geweest die zijn mening onder stoelen of banken steekt, en dat blijkt ook in deze regeringsperiode. Wilders heeft zich openlijk en fel uitgelaten over zijn eigen ministers en premier Schoof, iets wat ongebruikelijk is binnen een regeringscoalitie.
Kort na de start van het nieuwe kabinet noemde Wilders tijdens het eerste grote debat over de regeringsverklaring het optreden van premier Schoof “slappe hap.” Schoof zou volgens Wilders onvoldoende hebben gereageerd op beschuldigingen van de oppositie dat er twee “racisten” in het kabinet zitten, verwijzend naar Faber en Reinette Klever.
Dit was het begin van een reeks botsingen tussen Wilders en Schoof, waarbij Wilders op sociale media zelfs beweerde dat Schoof “absoluut niet de baas” is, nadat Schoof in een interview had gezegd dat hij de leiding had.
Spanningen met de Tweede Kamer
Niet alleen binnen de coalitie zijn er spanningen, ook de relatie tussen het kabinet en de Tweede Kamer verloopt moeizaam. Tijdens een debat over het gebruik van stroomstootapparatuur in de veeteelt weigerde landbouwminister Femke Wiersma, afkomstig van BBB, aanvankelijk een direct verbod in te stellen.
Dit leidde tot woede in de Kamer, waarbij zowel de oppositie als coalitiepartijen PVV, NSC en VVD de minister scherp bekritiseerden. De emoties liepen zo hoog op dat het debat tijdelijk werd stilgelegd. Uiteindelijk zwichtte Wiersma en besloot ze het verbod toch door te voeren.
Een ander lastig moment voor het kabinet was het debat over het Zuyderlandziekenhuis. PVV-minister Fleur Agema stond onder druk om het ziekenhuis in Limburg volledig open te houden, maar kon deze belofte niet waarmaken, ondanks dat dit een belangrijke verkiezingsbelofte van de PVV was. Dit leverde haar harde kritiek op, zelfs van haar eigen partij.
Kabinet heeft nog weinig concreet bereikt
Na honderd dagen in functie heeft het kabinet-Schoof weinig concrete resultaten geboekt, wat gezien de korte termijn misschien begrijpelijk is. Toch valt het op dat op een van de belangrijkste beleidspunten – het asielbeleid – nog geen wet is ingevoerd. Asielminister Marjolein Faber heeft op meerdere momenten aangekondigd dat er een streng asielbeleid komt, maar tot nu toe blijft het bij woorden.
Ook op het gebied van landbouwbeleid zijn er nog geen ingrijpende veranderingen doorgevoerd. Hoewel BBB in de coalitie zit, zet minister Wiersma vooral de koers van haar voorganger Piet Adema voort, met betrekking tot bijvoorbeeld de mestcrisis. Dit zorgt voor teleurstelling bij kiezers die hoopten op een nieuwe aanpak.
Schiphol minder gekrompen
Een van de weinige besluiten die het kabinet wel heeft genomen, betreft de krimp van Schiphol. Onder leiding van PVV-minister Barry Madlener is besloten dat Schiphol minder hoeft te krimpen dan het vorige kabinet had gepland. In plaats van terug te gaan naar 460.000 tot 470.000 vluchten per jaar, wordt het maximum waarschijnlijk verhoogd naar 475.000 tot 485.000 vluchten.
Dit besluit heeft echter tot interne spanningen geleid. De hoogste ambtenaar op het gebied van luchtvaart, de directeur-generaal Luchtvaart, meldde zich ziek nadat hij vond dat de belangen van bewoners werden genegeerd ten gunste van de luchtvaartsector.
Het kabinet-Schoof heeft in zijn eerste honderd dagen dus al de nodige uitdagingen gekend, en het is duidelijk dat de komende periode cruciaal zal zijn voor het succes van dit kabinet. Wil Schoof de verdeeldheid overwinnen en zijn beloften waarmaken, dan zal er de komende tijd nog veel moeten gebeuren.
