Na de start van de coronavaccinatiecampagne kreeg bijwerkingencentrum Lareb te maken met een forse stijging in meldingen van ernstige bijwerkingen. Het centrum, dat belast is met het signaleren van bijwerkingen, kon de enorme stroom meldingen niet bijhouden.
Uit interne verslagen, die na een Woo-aanvraag zijn vrijgegeven, blijkt hoe ernstig de situatie was. Ondanks deze problemen werd het Nederlandse publiek hierover niet geïnformeerd.
Interne waarschuwingen
Lareb waarschuwde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) al in februari 2021 dat er extra personeel nodig was om de meldingen te kunnen verwerken. Op dat moment ontving het centrum tot wel 1500 meldingen per dag, terwijl het voorbereid was op veel minder.
In een intern overleg op 29 april 2021, waar ook het RIVM en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) bij aanwezig waren, werd besproken dat de werkdruk extreem hoog bleef. Lareb moest prioriteit geven aan ernstige meldingen, wat betekende dat andere signaleringen en analyses achterbleven.
Ernstige meldingen blijven liggen
In een verslag van een overleg van de werkgroep veiligheidsbewaking werd duidelijk dat Lareb noodgedwongen prioriteit moest geven aan de meest ernstige meldingen, zoals neurologische aandoeningen, gehoorstoornissen, en gevallen van Guillain-Barré.
Door de werkdruk lukte het de medewerkers niet om andere potentiële ernstige bijwerkingen adequaat te onderzoeken. Interne documenten benadrukken hoe cruciaal het is dat dergelijke meldingen tijdig worden opgevolgd, maar het bijwerkingencentrum kon simpelweg niet aan alle meldingen toekomen.
Het publiek bleef onwetend
Ondanks de omvang van het probleem, werd deze situatie nooit gecommuniceerd naar het publiek. De overheidsinstanties, waaronder VWS en het RIVM, gaven consequent de boodschap af dat de coronavaccins veilig waren.
In 2022 publiceerden medewerkers van Lareb, waaronder directeur Agnes Kant, een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Drug Safety. Het artikel schetste een rooskleurig beeld van de samenwerking met het RIVM.
Er werd beschreven hoe batchnummers van vaccins aan bijwerkingenmeldingen werden gekoppeld. Uit Woo-documenten blijkt echter dat deze samenwerking in de beginfase niet goed functioneerde.
Kritiek op Agnes Kant
Voor Agnes Kant, voormalig SP-Kamerlid en huidig directeur van Lareb, zijn deze onthullingen extra pijnlijk. In 2005 pleitte zij als Kamerlid nog voor strengere bewaking van bijwerkingen en meer onderzoek naar de macht van de farmaceutische industrie. Nu blijkt dat Lareb, onder haar leiding, niet in staat was om tijdens de vaccinatiecampagne dezelfde taken adequaat uit te voeren.
Eerdere onthullingen over het verzwijgen van bijwerkingen
Deze nieuwe documenten bevestigen eerdere onthullingen, onder andere van onafhankelijk onderzoeker Cees van den Bos. In maart 2023 bracht De Andere Krant al naar buiten dat duizenden meldingen van ernstige bijwerkingen tijdens de vaccinatiecampagne bij Lareb binnenkwamen.
Deze meldingen werden echter niet gedeeld met het publiek. Uit interne e-mails kwam naar voren dat het RIVM, VWS en Lareb vooral gericht waren op het verhogen van de vaccinatiebereidheid. Daarbij werden mogelijke risico’s bewust verzwegen.
De interne correspondentie laat zien dat er op sommige dagen meer dan duizend meldingen binnenkwamen. Hieronder waren meldingen van sterfgevallen en ernstige allergische reacties. Ondanks deze verontrustende signalen werd deze informatie niet openbaar gemaakt.
De officiële boodschap bleef dat er geen zorgwekkende patronen in de meldingen te zien waren. De overheid en de betrokken instanties hielden vast aan een strategie die gericht was op het geruststellen van het publiek en het vermijden van onrust.
Geen antwoorden van Lareb
Ondanks deze onthullingen, blijft Lareb volharden in haar standpunt. In een e-mail aan De Andere Krant van februari 2024 schreef Agnes Kant dat er in de artikelen van de krant “stelselmatig onjuistheden” zouden staan.
Toen er gevraagd werd naar concrete voorbeelden van deze onjuistheden, bleef een antwoord uit. Lareb heeft tot op heden de inhoud van de onthullingen niet ontkend of weersproken.
