Veel mensen gebruiken maandverband tijdens hun menstruatie, maar weinigen weten dat dit ongemerkt vervelende bijwerkingen kan veroorzaken. Ondanks de groeiende populariteit van duurzame alternatieven zoals menstruatiecups of menstruatieondergoed, blijft maandverband voor velen de standaard. Toch waarschuwen artsen dat langdurig gebruik kan bijdragen aan een veelvoorkomende en vaak onderschatte aandoening: de vaginale schimmelinfectie, ook wel spruw of Candida genoemd.
Wat is een schimmelinfectie precies?
Een vaginale schimmelinfectie ontstaat wanneer de gist Candida, die van nature in de vagina voorkomt, zich te snel vermenigvuldigt. Normaal houdt een gezonde balans van bacteriën deze gist in toom. Wanneer dat evenwicht wordt verstoord, bijvoorbeeld door hormonale veranderingen, stress, antibiotica of strakke kleding, kan Candida plotseling de overhand nemen.
De symptomen zijn herkenbaar: witte, geurloze afscheiding, intense jeuk, irritatie en een branderig gevoel bij het plassen of vrijen. Soms ontstaat ook roodheid of zwelling. De infectie komt vaker voor tijdens zwangerschap of bij gebruik van de anticonceptiepil. Ook antibiotica vergroten het risico, omdat ze de goede bacteriën aantasten die normaal bescherming bieden.
Hoe maandverband invloed kan hebben
Volgens gynaecologen speelt het gebruik van maandverband een grotere rol dan veel mensen denken. Dr. Alex Eskander van The Gynae Centre legt uit dat veel maandverband en inlegkruisjes gemaakt zijn van synthetische materialen. Die stoffen laten nauwelijks lucht door, waardoor er een warme, vochtige omgeving ontstaat — precies wat een gist nodig heeft om te groeien.
Langdurige vochtigheid en wrijving maken de huid rond de vagina kwetsbaar. Zodra die geïrriteerd raakt, neemt de natuurlijke weerstand af en kunnen schimmels en bacteriën zich makkelijker verspreiden. Daarom raden artsen aan om maandverband regelmatig te vervangen, vooral tijdens warm weer. Hoe langer het vochtig blijft, hoe groter het risico op infecties.
Ook tampons kunnen bijdragen aan het probleem. Als ze te lang blijven zitten, houden ze vocht vast en verstoren ze de natuurlijke balans in de vagina. Gynaecologen adviseren daarom om ze op tijd te vervangen en producten te kiezen die goed ademen.
De rol van kunststoffen in irritatie en infecties
Veel traditioneel maandverband bevat een dun plastic laagje dat lekkage moet voorkomen. Dat lijkt praktisch, maar het beperkt de luchtcirculatie. Hierdoor blijft warmte en vocht vastzitten, wat niet alleen een broeierige omgeving creëert voor schimmels, maar ook wrijving en huidirritatie veroorzaakt.
Volgens het duurzame merk Cheeky Wipes zorgt dat plastic effect ervoor dat bacteriën zich sneller verspreiden. De huid kan gaan schuren, waardoor kleine wondjes ontstaan die de kans op infectie vergroten. Steeds meer vrouwen merken dat hun klachten afnemen wanneer ze overstappen op natuurlijke materialen zoals katoen, menstruatieondergoed of wasbare inlegkruisjes. Zulke producten laten meer lucht door en verminderen de kans op irritatie.
Behandeling van een schimmelinfectie
Een schimmelinfectie is gelukkig goed te behandelen. In de meeste gevallen verdwijnt de infectie binnen één tot twee weken na de juiste behandeling. Antischimmelmedicatie is de meest gebruikte aanpak. Deze is verkrijgbaar als crème, zetpil (pessarium) of tablet.
De Britse gezondheidsdienst NHS benadrukt dat tabletten de infectie van binnenuit bestrijden, terwijl crèmes vooral verlichting geven aan de buitenkant. Vaak merk je binnen enkele dagen verbetering, maar het is belangrijk de behandeling af te maken. Stop je te vroeg, dan kan de infectie snel terugkomen.
Ben je zwanger, dan is het verstandig om eerst een arts te raadplegen. Niet alle medicijnen zijn veilig tijdens de zwangerschap. Een arts kan dan een mildere crème of zetpil voorschrijven die speciaal geschikt is voor zwangere vrouwen.
Voorkomen is beter dan genezen
Je kunt veel doen om het risico op een schimmelinfectie te verkleinen. Houd het gebied rond de vagina schoon en droog, maar gebruik geen agressieve zeep of parfums. Zulke producten verstoren de natuurlijke pH-waarde en maken de huid gevoeliger. Kies voor katoenen ondergoed in plaats van synthetische stoffen, want katoen laat de huid beter ademen.
Vermijd strakke kleding, vooral tijdens warme dagen. Door luchtige kleding te dragen, voorkom je dat warmte en vocht zich ophopen. Wissel maandverband of tampons regelmatig, bij voorkeur elke vier uur, en kies producten zonder plastic laagjes. Wie gevoelig is voor infecties, kan baat hebben bij herbruikbare alternatieven zoals menstruatiecups of menstruatieondergoed.
Voeding speelt ook een rol. Candida groeit goed op suiker, dus een dieet met minder suiker helpt om de balans te herstellen. Voldoende slaap, gezonde voeding en het verminderen van stress versterken je immuunsysteem, waardoor infecties minder kans krijgen.
Wanneer moet je naar de dokter?
Een milde schimmelinfectie verdwijnt vaak met een eenvoudige behandeling, maar als de klachten blijven terugkomen, is het verstandig om een arts te raadplegen. Soms lijken de symptomen op andere aandoeningen, zoals een bacteriële infectie of een allergische reactie. Een arts kan met een onderzoek of uitstrijkje vaststellen wat er precies aan de hand is.
Bij terugkerende infecties kan sprake zijn van hormonale schommelingen, diabetes of een verminderde weerstand. In die gevallen helpt een arts om de juiste behandeling en preventieve maatregelen te bepalen. Door goed op je lichaam te letten en tijdig in te grijpen, voorkom je dat klachten erger worden.
Maandverband gebruiken hoeft geen risico te zijn, zolang je weet hoe je het op een gezonde manier doet. Door bewuster om te gaan met hygiëne en materiaalkeuze kun je veel ongemak voorkomen. Luisteren naar je lichaam blijft de belangrijkste stap naar een gezonde balans.
