Voormalig profvoetballer en assistent-trainer John de Wolf (62) schrijft in zijn boek Ma, ik ben het, John de Wolf openhartig over de pijnlijke beslissing om zijn moeder, die aan Alzheimer lijdt, niet langer te bezoeken. In het boek vertelt hij over verdriet, machteloosheid en schuldgevoel, emoties die hem sinds zijn laatste bezoek in december blijven achtervolgen. “Ik heb niet de oplossing. Was het maar waar,” zegt hij met ingehouden emotie.
Een hechte band vol liefde en herkenning
De Wolf noemt zijn moeder, Mar de Wolf-Van den Heuvel, “de leukste, liefste en mooiste moeder die ik me kon wensen”. Hun band was jarenlang bijzonder hecht. Hij bezocht haar drie keer per week in het verpleeghuis, waar ze samen koffie met melk dronken en roze koeken aten. Ze lachten om kleine dingen, spraken over vroeger en genoten van elkaars gezelschap. Maar toen Alzheimer steeds meer vat op haar kreeg, verdween de herkenning. De momenten van verwarring en vergeetachtigheid namen toe, tot ze haar zoon niet langer herkende. Voor De Wolf werd dat moment ondragelijk.
De pijn van het niet-herkend worden
“Ze vloekt, wat ze vroeger nooit deed,” vertelt De Wolf. Hij spreekt zonder verwijt, maar zijn woorden zijn doordrenkt van verdriet. “Misschien is het egoïstisch, maar ik wil zo graag dat ze weet wie ik ben. Ze reageert nergens meer op, en dat doet pijn. Als er maar voor een half procent contact was, zou ik blijven gaan.” Na talloze autoritten vol tranen besloot hij dat hij niet langer kon doorgaan. “Ik heb eigenlijk al afscheid genomen van mijn echte moeder,” zegt hij.
Kritiek, onbegrip en innerlijke strijd
Zijn keuze om niet meer te gaan, roept gemengde reacties op. “Mensen vinden daar wat van, maar dit gaat om gevoel. Iedereen gaat hier op zijn eigen manier mee om,” legt hij uit. De Wolf benadrukt dat er geen goed of fout bestaat, alleen persoonlijke grenzen. “Als mijn gevoel morgen zegt dat ik wil gaan, stap ik direct in de auto.” Zijn woorden tonen de worsteling tussen liefde, schuld en zelfbehoud — een dilemma dat veel mantelzorgers herkennen.
Een jeugd vol warmte ondanks een moeilijk verleden
De moeder van De Wolf had een zware jeugd. Ze was de dochter van een Duitse Wehrmachtofficier en een Nederlandse kapster, en op haar geboorteakte stond het wrange label ‘toevallig geboren’. Ze groeide deels op bij haar vader, moeder en oma, maar sprak zelden over haar jeugd. “Ze sprak er nooit over. Ik denk dat ze ons wilde beschermen tegen verdriet,” zegt De Wolf. Ondanks dat verleden gaf ze haar kinderen liefde, stabiliteit en warmte. “Als ik haar huis binnenkwam, voelde ik dat meteen. Ik ben echt een moederskindje.”
Een belofte die nooit kon worden ingelost
In zijn boek beschrijft De Wolf de belofte die hij niet kon nakomen. Zijn moeder had nooit gewild dat het zover zou komen. “We hebben haar niet verteld dat ze Alzheimer had. Ze had rust verdiend,” vertelt hij. Hij denkt dat ze euthanasie had gewild, maar die mogelijkheid kwam te laat. “In deze situatie gun ik mijn moeder vooral rust.” Zijn woorden raken aan een veelvoorkomend dilemma: hoe ver ga je in liefdevol loslaten als iemand zichzelf verliest?
Schuldgevoel en begrip van zorgverleners
Hoewel De Wolf vrede probeert te sluiten met zijn keuze, blijft het schuldgevoel knagen. “Ik heb me schuldig gevoeld tegenover de mensen die voor haar zorgen. Maar zij zeiden: ‘Don’t worry, wij snappen je helemaal.’ Dat was een verlossing. Als zij dat vinden, is dat een groot cadeau.” De woorden van de zorgverleners brachten hem rust. Hij benadrukt dat hun betrokkenheid en begrip van onschatbare waarde zijn voor zijn moeder én voor hemzelf.
De angst voor erfelijkheid
De Wolf weet dat Alzheimer erfelijk kan zijn en spreekt openlijk over zijn angst om zelf ziek te worden. “Als Alzheimer ooit op mijn deurtje klopt, ben ik reddeloos verloren,” zegt hij eerlijk. Hij probeert de gedachte te onderdrukken. “Als ik daaraan denk, ga ik zweten. Dan moet ik het meteen wegduwen, anders maak ik mezelf gek.” Zijn angst weerspiegelt de onzekerheid waarmee veel families leven die de ziekte van dichtbij meemaken.
Herkenning en steun van anderen
Zijn kinderen hebben het ook moeilijk met de situatie. Alleen zijn dochter, die in de zorg werkt, bezoekt haar oma nog af en toe. De Wolf merkt dat zijn openheid veel herkenning oproept. “Veel reacties waren positief. Mensen zeiden: ‘Eindelijk zegt iemand wat wij allemaal denken.’ Ik vraag geen begrip, ik wil laten zien dat het niet verkeerd is om te stoppen als het te zwaar wordt.”
Een liefdevol afscheid zonder woorden
Voor De Wolf draait het niet langer om meningen van buitenaf. Zijn keuze komt voort uit liefde, niet uit afstand. “De mensen die haar dagelijks wassen, eten geven en bij haar waken, begrijpen mij. Dat is voor mij genoeg,” zegt hij dankbaar. Zijn verhaal is dat van een zoon die afscheid neemt, maar zijn moeder nooit loslaat. Het toont hoe liefde en verdriet naast elkaar kunnen bestaan, zelfs wanneer herkenning allang verdwenen is.
