Het griepseizoen is dit jaar eerder begonnen dan normaal. Terwijl veel mensen nog bezig zijn met de voorbereidingen voor Sinterklaas en kerst, waarschuwen internationale gezondheidsinstanties voor een opvallende toename van griepgevallen. Volgens het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) gaat het om een uitzonderlijk vroege start van het seizoen. Vooral in het Verenigd Koninkrijk stijgt het aantal besmettingen snel, en dat baart ook Nederlandse deskundigen zorgen.
Eerste signalen zichtbaar in Nederland
Het RIVM bevestigt dat ook in Nederland de eerste waarschuwingssignalen zichtbaar zijn. De meldsystemen voor griep slaan eerder aan dan gebruikelijk. Dat past volgens experts niet bij het normale patroon, waarin de piek meestal pas in januari optreedt. Virologen vermoeden dat de vroege stijging te maken heeft met de opkomst van een nieuwe virusvariant, de zogeheten k-variant, die zich opvallend snel verspreidt.
Griep piekt mogelijk weken eerder dan normaal
Normaal gesproken bereikt de griep zijn hoogtepunt kort na de feestdagen. Dit jaar neemt het aantal besmettingen echter al in november toe, vooral in West- en Zuid-Europa. Adam Meijer, griepexpert bij het RIVM, waarschuwt dat de piek hierdoor drie tot vier weken eerder kan vallen dan gewoonlijk. Een vroege en hevige golf kan de druk op de gezondheidszorg vergroten, zeker als ziekenhuizen nog kampen met personeelstekorten.
Nieuwe k-variant houdt wetenschappers bezig
De opkomst van de k-variant maakt de situatie extra ingewikkeld. Deze mutatie verspreidt zich snel en is inmiddels ook in Nederland vastgesteld. Onderzoek met antistoffen in fretten toont aan dat de huidige griepprik minder bescherming biedt tegen deze variant. Toch betekent dat niet dat mensen weerloos zijn. Britse onderzoekers benadrukken dat het immuunsysteem door eerdere blootstelling aan griepvirussen nog steeds een basisweerstand heeft opgebouwd.
Afgeleide van het H3N2-virus treft vooral ouderen
De k-variant is een afgeleide van het bekende H3N2-virus, dat al jaren verantwoordelijk is voor ernstige griepgolven bij ouderen. De symptomen lijken grotendeels hetzelfde als bij eerdere varianten, maar kwetsbare groepen kunnen er zwaarder door worden getroffen. Dat vergroot de kans op ziekenhuisopnames en overlijdens. Deskundigen wijzen erop dat dit opnieuw het belang onderstreept van tijdige vaccinatie, vooral voor risicogroepen.
Nog onduidelijk of k-variant de vroege golf veroorzaakt
Volgens het RIVM is nog niet zeker of de k-variant daadwerkelijk de reden is voor de vroege stijging. Griepvirussen gedragen zich onvoorspelbaar en kunnen van seizoen tot seizoen sterk verschillen. Soms lijkt een variant gevaarlijker, terwijl de impact uiteindelijk meevalt. Wat wel vaststaat, is dat de variant zich snel verspreidt. Daarom blijft voortdurende monitoring essentieel om het verloop van het seizoen goed in te schatten.
Belang van de griepprik blijft groot
Ondanks de onzekerheden blijft het advies van het RIVM onveranderd: laat je vaccineren als je tot een risicogroep behoort. Ouderen, mensen met een verminderde weerstand en mensen met chronische ziekten lopen extra risico bij een besmetting. De geschatte effectiviteit van de griepprik ligt tussen de 30 en 40 procent, maar dat is volgens experts nog steeds voldoende om veel ziekenhuisopnames te voorkomen en de druk op de zorg te beperken.
Vaccin biedt waardevolle, gedeeltelijke bescherming
RIVM-expert Adam Meijer benadrukt dat de bescherming van het vaccin nooit nul is. Elke mate van immuniteit helpt om verspreiding te vertragen en klachten te verminderen. Vooral in een jaar waarin de griepgolf mogelijk vroeger piekt, kan die gedeeltelijke bescherming het verschil maken tussen een milde en een zware epidemie. Het vaccin blijft daarmee een belangrijk wapen in de strijd tegen griep en haar varianten.
Gezondheidsinstanties volgen situatie op de voet
De komende weken worden cruciaal voor de beoordeling van het seizoen. Het RIVM en internationale partners volgen nauwlettend welke virusvarianten domineren en hoe snel de besmettingen toenemen. De verwachting is dat Nederland op korte termijn een duidelijke stijging van het aantal griepgevallen zal zien. Hoe zwaar het seizoen uiteindelijk wordt, hangt af van de verspreiding van de k-variant en de algemene weerstand in de bevolking.
Het griepseizoen van 2025 lijkt daarmee anders dan voorgaande jaren. Zal de k-variant leiden tot een ongekend vroege en zware golf, of valt de schade mee? Praat mee op onze Facebookpagina en deel je mening!
