De Nederlandse economie draait al jaren grotendeels op buitenlandse arbeidskrachten. Zij bouwen je huizen, vullen de schappen in de supermarkt en houden cruciale sectoren draaiende. Maar die buitenlandse handen beginnen schaars te worden. Landen als Polen, Roemenië en China kampen zelf met vergrijzing. Volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is het daarom hoog tijd dat Nederland nieuwe samenwerkingen aangaat met landen in Azië en Afrika om toekomstige personeelstekorten te voorkomen.
Afhankelijkheid van vergrijzende landen wordt riskant
De WRR waarschuwt dat Nederland te afhankelijk is van landen waar het aantal jonge werkenden snel afneemt. Zonder nieuwe partnerschappen met landen waar de bevolking nog jong is, dreigen ernstige personeelstekorten. Dat zou kunnen leiden tot lege winkels, stilvallende bouwprojecten en een economie die langzaam vastloopt. De raad stelt dat Nederland zijn arbeidsstrategie moet verbreden om economisch overeind te blijven.
Vergrijzing zet arbeidsmarkt verder onder druk
Nederland zelf vergrijst in rap tempo. Meer dan de helft van de bevolking is inmiddels ouder dan vijftig jaar. Bedrijven hebben steeds meer moeite om nieuw personeel te vinden, vooral in sectoren als de zorg, techniek en bouw. Veel bedrijven zijn daardoor afhankelijk geworden van buitenlandse arbeidskrachten. Op dit moment is één op de tien werknemers in Nederland een arbeidsmigrant, maar volgens de WRR is dat geen duurzaam systeem.
Ook Polen, Roemenië en China raken arbeidskrachten kwijt
De landen waar de meeste arbeidsmigranten vandaan komen, vergrijzen namelijk zelf ook. Polen en Roemenië zien hun jonge beroepsbevolking snel afnemen, waardoor het steeds moeilijker wordt om arbeiders naar Nederland te halen. In China speelt een vergelijkbare ontwikkeling: daar verdwijnen naar verwachting tegen 2050 ongeveer 300 miljoen mensen uit de beroepsbevolking. Dat aantal staat gelijk aan de volledige werkzame bevolking van de Europese Unie.
Nederland moet samenwerken met nieuwe groeilanden
WRR-onderzoeker Gijsbert Werner benadrukt dat onze welvaart afhankelijk is van voldoende arbeidskrachten, zowel in eigen land als in het buitenland. Veel producten die je dagelijks gebruikt, worden gemaakt door mensen in andere landen. Om de economie stabiel te houden, moet Nederland nieuwe samenwerkingen opbouwen met landen waar de bevolking nog jong is. Daarbij denkt de WRR aan landen als India, Vietnam, Indonesië en de Filipijnen.
Afrika wordt de toekomst van de wereldarbeid
Op de lange termijn ligt de focus volgens de WRR op Afrika. In landen als Nigeria is momenteel meer dan veertig procent van de bevolking jonger dan veertien jaar. Dat betekent dat er over twintig jaar een enorm arbeidspotentieel beschikbaar zal zijn. Door nu al te investeren in samenwerking, kan Nederland profiteren van toekomstige groei en tegelijkertijd bijdragen aan stabiele economische ontwikkeling in die regio’s.
Nieuwe handelsakkoorden en investeringen nodig
Het economische zwaartepunt van de wereld verschuift langzaam weg van China. Daarom moeten Nederland en de Europese Unie nieuwe handelsakkoorden sluiten met opkomende economieën. Met Indonesië is recent al een handelsverdrag afgesloten, maar met andere landen zoals India lopen de onderhandelingen nog. Investeren in zorg, onderwijs en goed bestuur in deze landen is volgens de WRR cruciaal om langdurige partnerschappen op te bouwen.
China loopt voorop in Afrikaanse investeringen
China is al jaren actief bezig met het versterken van zijn invloed in Afrika door middel van investeringen en infrastructurele projecten. Nederland dreigt hierin achter te blijven. De WRR waarschuwt dat ons land juist nu moet investeren in samenwerking, zodat het niet afhankelijk wordt van andere wereldmachten. Door tijdig relaties op te bouwen, kan Nederland de toekomstige arbeidsmarkt mede vormgeven.
Noodzaak van een nieuw migratiebeleid
Naast handel moet Nederland ook zijn migratiebeleid moderniseren. Arbeidsmigratie blijft noodzakelijk, vooral in sectoren waar structurele tekorten bestaan. Door afspraken te maken met landen buiten de Europese Unie kunnen duidelijke regels worden opgesteld over tijdelijke verblijfsduur, arbeidsvoorwaarden en terugkeer. Dat biedt meer controle dan binnen de EU, waar vrij verkeer van personen geldt.
Toekomst van de arbeidsmarkt vraagt om lef en visie
De WRR benadrukt dat Nederland niet moet wachten tot de problemen groter worden. De vergrijzing versnelt en de concurrentie om arbeidskrachten neemt wereldwijd toe. Door nu te investeren in samenwerking, handel en menselijk kapitaal, kan Nederland voorkomen dat de economie stagneert. De toekomst hangt niet alleen af van technologie en innovatie, maar vooral van de mensen die het werk doen.
Nederland zal de komende decennia steeds vaker samenwerken met landen als Nigeria en Indonesië. De vraag is niet óf dat gebeurt, maar hoe snel Nederland bereid is om die stap te zetten. Praat mee op onze Facebookpagina en deel je mening!
